Hoe verbeter ik mijn communicatie? Inzichten voorbij de woorden

In mijn jongere jaren was ik erg goedgelovig. Te naïef.

Als iemand iets zei, dan nam ik zijn woorden aan voor waarheid. Logisch toch? Waarom zou je iets zeggen als je het niet meent?

Er zijn mensen die communicatief heel sterk zijn. Die praten gemakkelijk en gebruiken hun woorden zo slim dat er ruimte ontstaat voor brede interpretatie. Kom je er later op terug, dan hoor je: “Nee, zo moet je het niet zien” of “Zo bedoelde ik het niet.” En begint het riedeltje opnieuw. Nog meer mooie woorden, nog meer krachtige zinnen, opnieuw breed en vaag.

Vervolgens heb je de politiek correcte mensen. Ze zeggen bij de koffieautomaat dat ze het met je eens zijn of moedigen je aan om er samen iets van te zeggen tijdens een overleg. Maar zodra het moment daar is? Niemand thuis. BAM. Verraad.

En dan zijn er mensen die eindeloos blijven draaien. Ze zeggen héél veel, maar uiteindelijk niets concreets. Een hoop lege woorden zonder betekenis en zonder kracht. Zulke mensen noem ik de zuigtabletten. Ze zuigen je helemaal leeg.

Zo zijn er nog veel meer voorbeelden die ik kan benoemen.

Ik geloofde dus altijd woord voor woord wat men tegen mij zei. Daardoor ben ik vaak voorgelogen, gekwetst en verraden.

Een gesprek bij de chirurg

Vandaag (15-09-2025) was ik bij de assistent-chirurg om naar mijn liesbreuk te laten kijken. Het was meteen duidelijk dat je geen dokter hoefde te zijn om te zien dat ik een liesbreuk heb. Hij adviseerde om te opereren en we bespraken de risico’s.

Hij vertelde dat het Ikazia een opleidingsziekenhuis is. Dat het dus kon zijn dat ik geopereerd zou worden door een assistent, altijd onder strenge supervisie en als team. Of ik daar bezwaar tegen had en dat je daarvoor moet tekenen als je geen bezwaar hebt.

Mijn eerste reflex? Natuurlijk wil iedereen de beste chirurg die er is voor zijn operatie. Ik ook. Maar tegelijk: iemand in opleiding moet het leren en vakvolwassen worden. En soms hebben nieuwkomers juist een frisse blik of zijn ze nóg zorgvuldiger, omdat het nog geen routine is.

De wetenschap blijft de wetenschap. Maar ervaring speelt een rol wanneer er iets onverwachts gebeurt.

Hetzelfde gebeurt ook bij communicatie. Iedereen kan communiceren, maar ervaring zorgt ervoor dat je verder kijkt dan alleen de woorden. Vroeger nam ik alles letterlijk aan, zonder te twijfelen. Nu let ik op houding, intentie en lichaamstaal. De laag achter de woorden.

Ook in het bedrijfsleven zie je dit. De oude mannen en vrouwen aan de top vertellen hoe het moet, maar staan vaak niet open voor andere perspectieven of een frisse blik van een jongere generatie. En in de horeca hoor je: “Sorry meneer, hij is nieuw.” Alsof onervarenheid automatisch een minpunt is. Of: “Ze leert het nog.” Alsof langzaam leren verkeerd is. Vanwaar die haast? Waar is ons geduld gebleven?

Van naïef naar bewust

Dat gesprek met de chirurg herinnerde me eraan hoe vaak ik vroeger gekwetst ben. In de liefde, in mijn professionele omgeving, in mijn vriendenkring. Steeds weer trapte ik in mooie woorden.

Tot ik verder ging kijken. Niet alleen naar wat mensen zeiden, maar ook naar hoe ze zich gedroegen. Hoe tonen ze emoties? Matchen die emoties met hun woorden? Ik pik dat bijna automatisch op, als een reflex. Na een periode van coaching ben ik daar beter in geworden en ik ben nooit meer gestopt met verder ontwikkelen.

Want we dragen allemaal verschillende petten in ons dagelijks leven: vader, ondernemer, opa, collega, manager, klant, winkelier, medewerker, noem maar op. In elke rol laat je een andere kant van jezelf zien. Dat is normaal. Maar ik wilde leren communiceren op alle lagen: met woorden én met mijn houding.

Toen mijn ouders overleden, maakte ik mezelf een belofte: het maximale uit mezelf halen. Geen grenzen meer accepteren. Natuurlijk weet ik dat ik op mijn 42e geen topvoetballer meer word die een droomtransfer maakt naar Real Madrid en voor 80.000 toeschouwers de Champions League-finale speelt. Er zijn grenzen.

Maar er zijn géén grenzen voor mijn emotionele groei, mijn communicatie, mijn ondernemerschap, mijn persoonlijke ontwikkeling, mijn fysieke fitheid. Alles waar wetenschap en biologie me niet tegenhouden, kan ik bereiken. Het kost tijd, maar zonder wil blijft een droom alleen maar een wens in je brein.

Boek een gesprek om ook je communicatie verder te ontwikkelen.